Medyczna marihuana i CBD w leczeniu fibromialgii

[1]. Fibromialgia wywołuje silny ból niemal całego ciała, prowadzi do skrajnego zmęczenia i bywa przyczyną rozwoju depresji bądź zaburzeń lękowych. Nawet u 75% chorych mogą rozwinąć się lęk i depresja [2]. Choroba nie zagraża bezpośrednio życiu, ale jej objawy mogą negatywnie wpływać na wiele aspektów życia codziennego. Dlatego tak ważne jest, aby stosować terapie uzupełniające, do których należy leczenie kannabinoidami. Dostępne badania naukowe potwierdzają skuteczność medycznej marihuany w łagodzeniu bólu przewlekłego, będącego zarazem głównym objawem fibromialgii. Ponadto naukowcy coraz chętniej badają zależności płynące z podawania kannabinoidów pacjentom z fibromialgią, a sami pacjenci coraz częściej korzystają z terapii medyczną marihuaną.

Spis treści:

1. Czym jest fibromialgia?
2. Jakie sÄ… objawy fibromialgii?
3. Badania nad leczeniem fibromialgii medycznÄ… marihuanÄ…
4. Medyczna marihuana w leczeniu fibromialgii
5. Bezpieczeństwo i skuteczność marihuany medycznej w fibromialgii
6. Przeciwbólowe działanie marihuany w fibromialgii 
7. CBD w leczeniu fibromialgii
8. Skuteczność CBD w leczeniu fibromialgii 
9. Czy CBD jest bezpieczne w fibromialgii?

Czym jest fibromialgia?

W fachowej literaturze medycznej fibromialgia określana jest jako zespół bólowy o nieznanej przyczynie. Choroba ta wywołuje przewlekły i uogólniony ból mięśniowo-stawowy, a także może prowadzić do rozwoju lęku lub depresji. 

Fibromialgia 8 razy częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Najbardziej narażone są panie w przedziale wiekowym 35-55 lat o białym kolorze skóry. Ze względu na uogólniony charakter objawów fibromialgia jest często mylona z zespołem przewlekłego zmęczenia. Dodatkowo brak wyraźnej przyczyny prowadzącej bezpośrednio do rozwoju objawów może stanowić kolejną przeszkodę we właściwym zdiagnozowaniu schorzenia. 

 

Jakie sÄ… objawy fibromialgii?

Fibromialgii nie widać, jej przyczyna jest nieznana, ale objawy bywają bardzo intensywne i mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Pacjenci z fibromialgią doświadczają:

• przewlekÅ‚ego, uogólnionego bólu mięśni i stawów,
• zwiÄ™kszonej bolesnoÅ›ci w okreÅ›lonych punktach (punktach uciskowych),
• sztywnoÅ›ci ciaÅ‚a,
• problemów z zasypianiem,
• skÅ‚onnoÅ›ci do rozwoju lÄ™ku i depresji,
• ciÄ…gÅ‚ego zmÄ™czenia,
• bólu i objawów towarzyszÄ…cych (problemy ze snem, zmÄ™czenie), utrzymujÄ…cych siÄ™ powyżej 3 miesiÄ™cy. 

 

 

Badania nad leczeniem fibromialgii medycznÄ… marihuanÄ…

Marihuana w leczeniu fibromialgii może stanowić świetne uzupełnienie standardowej farmakoterapii przeciwbólowej. W 2019 roku czasopismo Clinical and Experimental Rheumatology opublikowało wyniki badania obserwacyjnego z udziałem 102 chorych na fibromialgię [3]. Uczestników badania leczono standardowymi lekami przeciwbólowymi od co najmniej 3 miesięcy. Poziom bólu poddano ocenie według skali oceny bólu VAS, gdzie średni wynik wynosił co najmniej 4 punkty.

Założeniem badania było podawanie pacjentom dwóch suszy konopnych przez okres 6 miesięcy:

• Bedrocan – 22% THC, <1% CBD, 
• Bediol – 6.3% THC, 8% CBD.

Każdy z uczestników mógł samodzielnie zmniejszać dawkę leków przeciwbólowych lub nawet całkowicie je odstawić w zależności od potrzeb. 

Do końca 6-miesięcznego badania wytrwało 64% wszystkich pacjentów. 44% chorych zgłosiło znaczną poprawę snu, a 33% zaobserwowało ogólne złagodzenie objawów w zakresie fibromialgii i tym samym polepszenie stanu zdrowia. Co ciekawe, aż u połowy badanych odnotowano poprawę w zakresie lęku i depresji, a leczenie przeciwbólowe zostało zmniejszone lub zawieszone u 47% pacjentów.

 

Medyczna marihuana w leczeniu fibromialgii

Fibromialgia dotyka dużą liczbę pacjentów, bo aż 1 osobę na 20 w ogólnej populacji [4], co przyczyniło się do wzrostu ilości badań dotyczących THC i CBD przy fibromialgii. W 2018 roku w czasopiśmie Journal of Clinical Rheumatology opublikowano wyniki badania opartego na danych uzyskanych z rejestrów 2 izraelskich szpitali, które dotyczyły pacjentów z fibromialgią leczonych medyczną marihuaną [5]. Czas używania marihuany w leczeniu fibromialgii był różny u każdego z 30 pacjentów, przy czym terapia trwała średnio 10 miesięcy. Stan zdrowia uczestników określano na podstawie Zrewidowanego Kwestionariusza Wpływu Fibromialgii.

Stosowanie marihuany w leczeniu fibromialgii przyniosło następujące wyniki:

• wszyscy pacjenci zgÅ‚osili poprawÄ™ przynajmniej jednego z objawów fibromialgii wymienionych w kwestionariuszu,
• 50% badanych zaprzestaÅ‚o przyjmowania jakichkolwiek innych leków poza konopiami.

Działania niepożądane dotyczyły jedynie 8 pacjentów i zostały opisane jako bardzo łagodne.

 

Bezpieczeństwo i skuteczność marihuany medycznej w fibromialgii

Wprowadzenie konopi do terapii fibromialgii wymaga sprawdzenia jej skuteczności i bezpieczeństwa w tym zakresie. Jedno z pierwszych badań dotyczących stosowania THC i CBD przy fibromialgii trwało aż 6 miesięcy oraz obejmowało 367 chorych na fibromialgię, którzy w latach 2015-2017 wypełnili odpowiedni kwestionariusz w klinice leczenia medyczną marihuaną [6].

Głównym celem badania było sprawdzenie czy marihuana w leczeniu fibromialgii jest nie tylko skuteczna, ale także bezpieczna. Pozytywną odpowiedź na leczenie fibromialgii medyczną marihuaną zaobserwowano u 81% uczestników badania. Ze wszystkich chorych, zaledwie 8 pacjentów (7,6%) przerwało leczenie przed zakończeniem 6-miesięcznego okresu trwania badania. Wystąpiły niewielkie i łagodne efekty uboczne, np.: zawroty głowy (7,9%), suchość w ustach (6,7%) oraz objawy żołądkowo-jelitowe (5,4%).

Badaczy interesował również wpływ konopi na poziom bólu u pacjentów. Na początku badania chorzy średnio ocenili swój ból na poziomie 9, a po 6 miesiącach leczenia konopiami wartość bólu spadła do poziomu 5, co daje spadek o 4 punkty w 10-stopniowej skali bólu.

Autorzy badania podkreślają, że medyczna marihuana stanowi innowacyjne podejście do leczenia fibromialgii. Wiele leków stosowanych podczas terapii fibromialgii wiąże się z uciążliwymi skutkami ubocznymi, przez co chorzy niekiedy rezygnują z dalszego ich przyjmowania. Z kolei u innych pacjentów dochodzi do uzależnienia od przyjmowanych środków przeciwbólowych. Dlatego biorąc pod uwagę niski potencjał uzależniający, jak i niskie ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, konopie mogą stanowić bezpieczną oraz skuteczną alternatywę/uzupełnienie dla tradycyjnego leczenia fibromialgii. 

 

 

Przeciwbólowe działanie marihuany w fibromialgii 

Zdolność marihuany do skutecznego łagodzenia bólu potwierdza wiele badań, ale dopiero badanie z 2019 roku dostarczyło informacji na temat wpływu konopi na chroniczny ból występujący w fibromialgii [7]. Wzięło w nim udział 20 pacjentów, którym za pomocą waporyzacji podawano różne susze marihuany. Wybrano 3 różne susze z określeniem dokładnej ilości THC i CBD:

• Bedrocan (22,4 mg THC, <1 mg CBD),
• Bediol (13,4 mg THC, 17,8 mg CBD),
• Bedrolite (<1 mg THC, 18,4 mg CBD).

Pacjenci otrzymali także susz stosowany jako próba placebo, czyli pozbawiony THC i CBD. Fibromialgia wiąże się z trudnym do opanowania bólem przewlekłym, który najlepiej łagodziła odmiana bogata zarówno w THC, jak i CBD. Dzięki temu zaobserwowano zmniejszenie bólu u 90% badanych. Dodatkowo obie odmiany z dużą ilość THC pozwoliły na znaczne zwiększenie progu bólu uciskowego. Jest to dość istotna kwestia dla osób chorych na fibromialgię, gdyż w tej chorobie występują określone punkty uciskowe, które wykazują się dużą bolesnością podczas dotyku.

 

 

CBD w leczeniu fibromialgii

Fibromialgia zgodnie z definicją wiążę się z bólem, skrajnym zmęczeniem i często współistniejącymi zaburzeniami natury psychicznej. Z dotychczasowo stosowanych terapii jedynie ćwiczenia fizyczne posiadają silne dowody naukowe na skuteczność w łagodzeniu objawów chorobowych. Rozwój w dziedzinie badań nad medyczną marihuaną pozwolił na wyodrębnienie niepsychoaktywnego CBD oraz zbadanie jego potencjału w zakresie zmniejszania objawów fibromialgii (samodzielnie, jak i w kooperacji z innymi kannabinoidami). Dostępne badania retrospektywne oraz ankiety przeprowadzone wśród pacjentów pokazały, że kannabinoidy zawarte w marihuanie łagodzą ból, poprawiają jakość snu i u wielu chorych wyciszają również pozostałe objawy fibromialgii [8]. 

 

Skuteczność CBD w leczeniu fibromialgii 

Niestety obecnie dostępna jest niewielka ilość randomizowanych badań skupionych tylko na CBD i fibromialgii. Mimo to zainteresowanie wokół obu zagadnień nie maleje. W 2021 roku za pomocą anonimowej ankiety badano stosowanie CBD wśród pacjentów z fibromialgią [9]. Zebrano 2701 ankiet, z których wynikało, że 32,4% badanych obecnie stosuje CBD, a 29,4% zgłosiło wcześniejsze przyjmowanie kannabidiolu. Pacjentów zapytano również, co skłoniło ich do stosowania CBD w leczeniu fibromialgii. Chorzy jako główną przyczynę korzystania z CBD podwali niewystarczające łagodzenie objawów choroby przez inne leki. Dzięki przyjmowaniu kannabidiolu pacjenci zaobserwowali u siebie zmniejszenie bólu, a także łagodną poprawę innych objawów towarzyszących fibromialgii. W niektórych ankietach pojawiły się informacje o niewielkich skutkach ubocznych, które w zdecydowanej większości nie wpływały negatywnie na przebieg terapii.

 

Czy CBD jest bezpieczne w fibromialgii?

DostÄ™pne badania naukowe donoszÄ…, że CBD jest Å›rodkiem nieuzależniajÄ…cym i nie prowadzi do nadużyć. Co wiÄ™cej, badania kliniczne dowiodÅ‚y bezpieczeÅ„stwa stosowania CBD u ludzi [10]. Na ten moment jedynym zatwierdzonym lekiem na bazie CBD jest Epidolex –   lek przeciwpadaczkowy dla dzieci cierpiÄ…cych na ciężkÄ…, rzadkÄ… postać epilepsji. Niemniej jednak pacjenci używajÄ… CBD do leczenia różnych schorzeÅ„, w tym przewlekÅ‚ego bólu towarzyszÄ…cego miÄ™dzy innymi fibromialgii. Obecnie nie ma żadnych dowodów lub przesÅ‚anek wskazujÄ…cych na szkodliwość używania CBD przy fibromialgii, przy czym chęć wÅ‚Ä…czenia go do terapii powinna każdorazowo zostać skonsultowana z lekarzem [11].

Źródła:

[1] Fibromialgia oznacza kłopot | Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/ 

[2] Fibromialgia | Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/ 

[3] Adding medical cannabis to standard analgesic treatment for fibromyalgia: a prospective

observational study | Clin Exp Rheumatol https://www.clinexprheumatol.org/

[4] Fibromyalgia Epidemiology | Medical News https://www.news-medical.net/ 

[5] Medical Cannabis for the Treatment of Fibromyalgia | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[6] Safety and Efficacy of Medical Cannabis in Fibromyalgia | NIH https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[7] An experimental randomized study on the analgesic effects of pharmaceutical-grade cannabis in chronic pain patients with fibromyalgia | Pain https://journals.lww.com/

[8] Cannabis and cannabidiol (CBD) for the treatment of fibromyalgia | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[9] Cannabidiol Use for Fibromyalgia: Prevalence of Use and Perceptions of Effectiveness in a Large Online Survey | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 

[10] Cannabidiol Products Are Everywhere, but Should People Be Using Them? | JAMA Network https://jamanetwork.com/ 

[11] FDA Regulation of Cannabis and Cannabis-Derived Products, Including Cannabidiol (CBD) | FDA https://www.fda.gov/