Jest to zaburzenie o podłożu silnego lęku i niepokoju, które dotyka 2-2,5% populacji [1]. Stosowanie środków farmakologicznych nie u wszystkich pacjentów przynosi zmniejszenie uciążliwych objawów, ale u wielu z nich przynosi dodatkowe skutki uboczne. Pacjenci i naukowcy coraz chętniej zwracają się ku medycznej marihuanie w leczeniu OCD, czego rezultatem jest rosnąca ilość badań nad wpływem konopi, THC i CBD w leczeniu OCD, a także innych zaburzeń lękowych.
Â
Spis treści
Â
Choroba psychiczna – OCD, czyli zaburzenie obsesyjno-kompulsywne opiera siÄ™ na stale powtarzanych, niechcianych myÅ›lach lub doznaniach (obsesje), które powodujÄ… powstawanie uczucia przymuszenia do wykonywania czegoÅ› w sposób powtarzalny (kompulsje). PowtarzajÄ…ce siÄ™ zachowania, takie jak mycie rÄ…k, sprawdzanie rzeczy lub sprzÄ…tanie, mogÄ… w znacznym stopniu zakłócać codzienne czynnoÅ›ci i interakcje spoÅ‚eczne osoby chorej na OCD.
Â
Zachowania kompulsywne to powtarzające się czynności kompulsywne, odczuwane jako wyższa konieczność. Celem przymusu jest próba poradzenia sobie z niepokojem spowodowanym obsesyjnymi myślami. Co ciekawe, bardzo często pacjenci zauważają, że nieustannie powtarzane czynności kompulsywne są działaniami pozbawionymi sensu, jednak mimo to nadal odczuwają silny strach przed zaprzestaniem ich wykonywania.
Powtarzanie czynności kompulsywnych jest często bardzo czasochłonne, a ulga, jaką one dają, zwykle nie trwa zbyt długo.
Zachowania kompulsywne w zespole kompulsywno-obsesyjnym mogÄ…:
OCD to u wielu pacjentów obsesje oparte na uporczywych myślach, obrazach, pragnieniach lub wątpliwościach, które nieustannie pojawiają się w umyśle. Myśli kompulsywne przerywają normalny tok myślenia i mogą być naprawdę przerażające, graficzne oraz silnie niepokojące. Myśli kompulsywno-obsesyjne mogą powodować u osoby chorej niepokój, uczucie obrzydzenia i ogólnego dyskomfortu. Przykładem kompulsywnego myślenia są natrętne myśli związane z relacjami, które często pojawiają się jako wątpliwości w to, czy związek jest właściwy, czy uczucia twoje/partnera są wystarczająco silne. Mogą one prowadzić do zakończenia związku w celu pozbycia się wątpliwości i uczucia niepokoju.
Â
Istnieją różne teorie na temat przyczyn rozwoju OCD. W zaburzeniach kompulsywno-obsesyjnych przyczyna jest dość trudna do wyjaśnienia, jednak naukowcy sugerują, że poniżej wymienione właśnie teorie mogą mieć wpływ na powstawanie zespołu kompulsywno-obsesyjnego:
Â
Â
OCD jest zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym, gdzie objawy występują jako:
Â
Wiele osób, które nawet nie chorują na OCD, miewa niepokojące myśli czy powtarzające się konkretne zachowania. Jednak te myśli i zachowania zazwyczaj nie zakłócają codziennego życia. U osób z zaburzeniami kompulsywno-obsesyjnymi objawy w postaci natrętnych myśli są uporczywe, a zachowania niemożliwe do powstrzymania, gdyż ich niewykonanie wywołuje duży lęk. Wielu pacjentów z zachowaniami obsesyjno-kompulsywnymi objawy określa jako nierealistyczne i absurdalne, jednak niektórzy chorzy nie zdają sobie sprawy z istnienia objawów kompulsywno-obsesyjnych, uważając natręctwa za normę.
W zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych objawy obsesji i/lub kompulsji trwają długo (ponad godzinę dziennie), powodują silny niepokój i upośledzają pracę czy też funkcjonowanie społeczne. OCD dotyka około 2,5% ludzi, a wśród dorosłych tak samo zagrożeni są mężczyźni, jak i kobiety. Objawy OCD często rozpoczynają się w dzieciństwie (między 7 a 13 rokiem życia), okresie dojrzewania lub we wczesnej dorosłości (20-25 rok życia) [1].
Â
Â
Badania długoterminowe wskazują, że u 32-70% osób z OCD dochodzi do remisji objawów [2], co sugeruje, że wyzdrowienie jest realnym celem dla wielu pacjentów cierpiących na OCD. Leczenie zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych zwykle odbywa się przy pomocy:
Stosowane w zaburzeniach kompulsywno-obsesyjnych leki stanowią głównie środki przeciwdepresyjne zwane selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Mimo działania przeciwdepresyjnego leki te są skuteczne w leczeniu zaburzeń lękowych, takich jak OCD. Leczenie opiera się na zwiększeniu ilości serotoniny dostępnej w mózgu, której niska ilość bywa jednym z mechanizmów rozwoju zaburzeń kompulsywno-obsesyjnych. Leki te jednak wymagają około 4-6 tygodni stałego przyjmowania zanim pozwolą na zmniejszenie objawów charakterystycznych dla zespołu obsesyjno-kompulsywnego. Po drodze wywołują sporo efektów ubocznych, przez co pacjenci mogą zniechęcić się do ich przyjmowania dość szybko, tym samym przerywając terapię OCD. Leczenie często opiera się na stosowaniu kilku leków jednocześnie w celu uzyskania maksymalnego efektu (w minimalnie krótkim czasie).
Jak leczyć zaburzenia obsesyjno-kompulsywne? Świetną metodą wspomagającą jest psychoterapia. Zażywane w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych leki nie zawsze rozwiązują przyczynę choroby, jaką jest wewnętrzny niepokój.
Psychoterapia pomaga w zmniejszaniu częstotliwości i intensywności objawów OCD. Leczenie może odbywać się w ramach terapii poznawczo-behawioralnej lub terapii behawioralnej zwanej terapią ekspozycji i zapobiegania reakcji (ERP). Ponad dwie trzecie osób, które ukończyły którąkolwiek z form terapii OCD, zauważa znaczną poprawę jakości życia.
Â
Istnieje coraz więcej dowodów wskazujących na to, że używanie medycznej marihuany w OCD może pomóc w łagodzeniu zaburzeń lękowych. Jednak w niektórych przypadkach konopie mogą nasilać lęk, zatem jaki wpływ wywiera medyczna marihuana na OCD [3]?
Konopie medyczne zawierają wiele aktywnych związków, w tym THC i CBD. THC znane jest głównie jako środek pomocny w łagodzeniu bólu, rozluźnianiu mięśni i pobudzaniu apetytu.
Z kolei CBD nie wykazuje działania psychoaktywnego i jednocześnie działa przeciwzapalnie, a także ma właściwości przeciwutleniające oraz neuroprotekcyjne.
Leczenie OCD z użyciem THC i CBD odbywa się poprzez interakcję kannabinoidów z układem endokannabinoidowym (ECS) organizmu. Układ ten jest odpowiedzialny za regulację wielu różnych funkcji fizjologicznych i psychologicznych. Ma on ścisły związek z poziomem kilku neuroprzekaźników, w tym z serotoniną i dopaminą. Dlatego też, poprzez zmianę aktywności układu endokannabinoidowego, marihuana może znacząco wpływać na odczuwany nastrój i emocje, co sprawia, że jest ona bardzo pomocna w leczeniu zespołu kompulsywno-obsesyjnego.
Â
Jak już wspomniano, THC i CBD mają różny wpływ na organizm. Ma to duże znaczenie, jeśli chodzi o leczenie OCD za pomocą konopi.
W niskich dawkach THC wykazuje pozytywny wpływ na objawy, takie jak:
Z kolei CBD wykazuje wyższy potencjał terapeutyczny jako środek obniżający lęk i przede wszystkim nie wywołuje efektów psychoaktywnych oraz co ważne, jego obecność redukuje negatywne objawy powodowane przez spożycie zbyt dużej ilości THC. Ponadto znaczna większość badań skoncentrowanych wokół OCD i medycznej marihuany, podkreśla znaczenie kannabidiolu (CBD) jako głównego związku leczniczego.
Â
Â
Chociaż istnieje wiele badań dotyczących leczenia lęku za pomocą medycznej marihuany, niestety nieco mniej z nich dotyczy konkretnie OCD.
W badaniach na zwierzętach stwierdzono, że CBD może zmniejszać zachowania kompulsywne. W jednym z badań z 2010 roku dla Behavioural Pharmacology [4] wykorzystano test zakopywania do oceny zachowań kompulsywnych u myszy. Autorzy odkryli, że po podaniu CBD myszy zakopywały znacznie mniej kulek, co wskazuje na zmniejszenie zachowań kompulsywnych.
Efekty działania CBD na myszy były łagodniejsze niż skutki podawania leków z grupy SSRI lub benzodiazepin. Co ciekawe, CBD zapewniało długotrwałe zmniejszenie objawów OCD, czego nie można osiągnąć przy podaniu tradycyjnych środków farmakologicznych.
Najnowsze badanie z 2021 roku opublikowane w Journal of Affective Disorders wykazało, że u pacjentów z OCD, którzy stosowali CBD, zaobserwowano znaczny spadek wielu typowych objawów zaburzeń kompulsywno-obsesyjnych. Liczby te obejmowały zmniejszenie o:
Â
w porównaniu z okresem przed i po zażyciu medycznej marihuany [5].
Badacze doszli do wniosku, że medyczna marihuana w leczeniu OCD przynosi korzystny wpływ i pomaga w redukcji uciążliwych kompulsji oraz obsesji.
Â
Znalezienie odpowiedniego leczenia zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych (OCD) może być trudne. Lekarze często sięgają po leki przeciwlękowe i przeciwdepresyjne, które mają wiele skutków ubocznych. Nic dziwnego, że rośnie zainteresowanie medyczną marihuaną w leczeniu OCD.
Jak i dlaczego marihuana może być skutecznym sposobem leczenia zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych? Badania trwają, a specjaliści medyczni próbują ustalić konkretną przyczynę OCD. Niektóre teorie koncentrują się na urazach fizycznych lub infekcjach, które prowadzą do zmian w mózgu, podczas gdy inne skupiają się wokół traum emocjonalnych. Nauka życia z OCD może zająć lata intensywnej terapii, w zależności od tego, jak ciężko objawia się zaburzenie. Leki przeciwdepresyjne/przeciwlękowe często pomagają radzić sobie z lękiem związanym z zaburzeniem, jednak równie często wiążą się one z poważnymi, negatywnymi skutkami ubocznymi, takimi jak nudności, bóle głowy, nadmierne pobudzenie, biegunka, przyrost masy ciała, bezsenność. Liczne zalety medycznej marihuany, a także rosnąca ilość badań naukowych nad terapią OCD z wykorzystaniem THC, CBD i marihuany sprzyja twierdzeniu, że może być ona z dużym powodzeniem stosowana u pacjentów z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi.
Medyczna marihuana oferuje wiele takich samych korzyści jak leki na receptę, bez negatywnych efektów ubocznych.
Reasumując, pacjenci z OCD doświadczają licznych objawów, które można leczyć za pomocą medycznej marihuany, w tym:
[1] Nerwica natręctw – natrętne myśli, przyczyny, objawy. Jak leczyć nerwicę natręctw? | medonet https://www.medonet.pl/
[2] From Treatment Response to Recovery: A Realistic Goal in OCD | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
[3] Effects of Marijuana on Mental Health: Anxiety Disorders | ADAI https://adai.uw.edu/
[4] Cannabidiol inhibitory effect on marble-burying behaviour: involvement of CB1 receptors | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
[5] Acute Effects of Cannabis on Symptoms of Obsessive-Compulsive Disorder | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
Â