Choroba Alzheimera

Opisał ją po raz pierwszy niemiecki neuropatolog Alois Alzheimer w 1906 i od jego nazwiska pochodzi jej nazwa. Najczęściej spotyka się ją u osób po 65. roku życia, lecz pojawia się również wcześniej. 

W 2006 r.  na świecie cierpiało na nią około 26,6 miliona chorych. Przewiduje się, że w 2040 r. dotknie ona 81,1 miliona osób.. 

Przyczyny i rozwój choroby Alzheimera nadal są słabo poznane. Obecnie możliwe jest jedynie leczenie objawowe. Z uwagi na nieuleczalność i wyniszczający charakter choroby cierpiący na nią wymagają pomocy otoczenia.  Choroba związana jest z wielkim ciężarem nakładanym na opiekunów. 

W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się medycznemu działaniu marihuany. Prowadzone badania obejmują również możliwość stosowania kannabinoidów w terapii zespołów otępiennych i towarzyszących im objawów.

System endokannabinoidowy zwrócił uwagę badaczy, ponieważ jego działanie jest związane z regulacją różnych procesów kluczowych dla patofizjologii tej choroby.

CBD wykazuje działanie neuroprotekcyjne, ma właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne; zmniejsza hiperfosforylację białka tau oraz reguluje migrację komórek mikrogleju. Co więcej, udowodniono, że CBD chroni przed neurotoksycznością związaną z obecnością β-amyloidu i neurotoksycznością aktywowanego mikrogleju. Z badań przeprowadzonych na zwierzętach wynika, że CBD odwraca deficyty poznawcze w zwierzęcym modelu choroby Alzheimera i zapobiega ich dalszemu rozwojowi (2,3).

Różne badania wskazujÄ… na szerokie dziaÅ‚anie marihuany w leczeniu- w badaniach in vitro  i in vivo stwierdzono że THC hamuje enzym acetylocholinoesterazÄ™ (AChE) i zapobiega agregacji β-amyloidu efektywniej, niż rutynowo stosowane leki – w rezultacie pomagajÄ…c leczyć zarówno objawy jak i progresjÄ™ choroby.(4). W innym badaniu stwierdzono że THC obniżyÅ‚ poziom biaÅ‚ek amyloidu beta, zatrzymaÅ‚ stan zapalny komórek nerwowych wywoÅ‚any przez amyloid beta i zwiÄ™kszyÅ‚ przeżywalność komórek nerwowych (5) . Jeszcze inne badanie wskazaÅ‚o, że niewielkie dawki THC hamujÄ… produkcjÄ™ biaÅ‚ek amyloidu, tym samym hamujÄ…c postÄ™p choroby. (6)

Większość badań, których wyniki potwierdzają potencjalną skuteczność kannabinoidów w terapii choroby Alzheimera, przeprowadzono na modelach komórkowych i zwierzęcych. Jednak nawet nieliczne dane kliniczne mogą wskazywać na korzystne działanie związków kannabinoidowych w leczeniu niektórych objawów behawioralnych związanych z chorobą Alzheimera. W badaniach tych testowano analog Δ9-THC (nabilon lub dronabinol).

W jednym z nich, obejmującym 15 pacjentów, wykazano zmniejszenie nasilenia zaburzeń zachowania i wzrost masy ciała u pacjentów odmawiających jedzenia po 6 tygodniach leczenia dronabinolem. Objawy niepożądane związane ze stosowaniem kannabinoidów ograniczały się do euforii, senności i zmęczenia, ale nie były powodem przerwania leczenia. W dwóch pilotażowych badaniach z udziałem 8 pacjentów, podczas stosowania dronabinolu zaobserwowano zmniejszenie pobudzenia nocnego i zaburzeń behawioralnych, bez negatywnych skutków. U jednego pacjenta z zaawansowaną chorobą Alzheimera, u którego stosowano nabilon i który był oporny na leki przeciwpsychotyczne oraz przeciwlękowe, zaobserwowano zmniejszenie pobudzenia i zachowań agresywnych (7).

Źródła

1. Aso E., Ferrer.I: Cannabinoids for treatment of Alzheimer’s disease: moving toward the clinic 
2. Watt G, Karl T. In vivo Evidence for therapeutic properties of cannabidiol (CBD) for Alzheimer’s disease. Front Pharmacol 2017; 8: 20.
3. Karl T, Garner B, Cheng D. The therapeutic potential of the phytocannabinoid cannabidiol for Alzheimer’s disease. Behav Pharmacol 2017; 28 (2 and 3-Spec Issue): 142-160.
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2562334/
5. https://www.nature.com/articles/npjamd201612
6. https://content.iospress.com/articles/journal-of-alzheimers-disease/jad140093
7. Aso E, Ferrer I. Cannabinoids for treatment of Alzhei­mer’s disease: moving toward the clinic. Front Pharmacol 2014; 5: 37.