Spis treści
Â
Fobia jest opisywana jako chroniczny i skrajny lęk nieproporcjonalny do niebezpieczeństwa, jakie stwarza konkretna rzecz, obiekt lub sytuacja.
Przewidywanie zagrożenia związanego z fobią, nawet jeśli nie jest proporcjonalne do sytuacji, wiąże się ze strachem, poczuciem utraty kontroli i nadmiernym niepokojem, który może prowadzić do napadów paniki.
Â
Strach jest fizjologiczną reakcją naszego organizmu. Najbardziej powszechnymi jego źródłami są:
Â
Fobia, w przeciwieństwie do strachu, jest definiowana przez:
Osoby cierpiące z powodu fobii mogą doświadczyć fizycznych objawów, takich jak:
Â
Fobie są generalnie podzielone na 3 główne grupy:
w 2014 roku stwierdzono, że około 4,3% Polaków żyje ze specyficzną fobią, co czyni ją najczęściej diagnozowaną fobią w naszym kraju.
Fobia specyficzna jest opisywana jako silne uczucie niepokoju lub paniki z powodu określonego bodźca. Może to utrudniać (a czasami uniemożliwiać) normalne funkcjonowanie.
Zgodnie z wytycznymi specyficzne fobie są zazwyczaj podzielone na 5 podkategorii:
Fobię społeczną charakteryzuje silny strach przed sytuacjami społecznymi i kontaktami międzyludzkimi. Często pojawia się obawa przed negatywną oceną ze strony ludzi wokół, zamartwianie o pojawienie się np.: rumieńca, nadmiernej potliwości, itp.
Fobia społeczna może wpływać na funkcjonowanie w miejscu pracy i szkole, a także utrudniać branie udziału w wydarzeniach towarzyskich. Nawet wykonywanie oczywistych czynności, takich jak jedzenie lub picie w obecności innych czy skorzystanie z publicznej toalety, może wywołać intensywny niepokój.
Ściśle związana z fobią specyficzną, agorafobia jest przytłaczającym lękiem przed sytuacjami i miejscami, z których może być trudno uciec lub uzyskać pomoc. Cierpiąc na agorafobię, do sytuacji szczególnie unikanych zaliczamy:
W niektórych przypadkach ta fobia może całkowicie uniemożliwić opuszczanie domu, co prowadzi do rezygnacji z pracy, szkoły i życia towarzyskiego.
Â
Nerwica należy do grupy zaburzeń lękowych, określanych niegdyś jako neurozy. Zmaganie się z nerwicą oznacza nadmierne zamartwianie się konkretnymi sytuacjami oraz irracjonalne zachowania wynikające z nieuzasadnionego poczucia niepokoju lub lęku. W odróżnieniu od psychozy pacjent zmagający się z nerwicą jest świadom swoich działań, traktuje je w sposób krytyczny i często przejawia zachowania związane z nadmiernym perfekcjonizmem.
Objawy nerwicy można podzielić na somatyczne, zaburzenia funkcji poznawczych i zaburzenia emocji. Manifestacje nerwicy mogą wyglądać bardzo różnie, jednak do kilku najbardziej charakterystycznych zaliczamy:
Â
Typowe leki, które mogą być przepisywane na zaburzenia lękowe obejmują zwykle selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) i benzodiazepiny. Szacuje się, że 40% pacjentów, którym przepisano SSRI, doświadcza skutków ubocznych, z których najczęściej zgłaszane są zmęczenie, przyrost masy ciała i dysfunkcja seksualna. Benzodiazepiny są powszechnie przepisywane na zaburzenia lękowe (często jako leki drugiego rzutu), jednak na szczególną uwagę zasługuje fakt, że u dużej liczby pacjentów pojawiają się problemy z tolerancją i uzależnieniem.
Tam, gdzie benzodiazepiny działają poprzez zwiększanie poziomu GABA w mózgu, co wywołuje efekt uspokajający, istnieje inny, coraz lepiej poznany system modulujący nastrój – układ endokannabinoidowy. Receptory kannabinoidowe są szeroko rozpowszechnione w całym ciele i mózgu oraz zostały zidentyfikowane jako odgrywające kluczową rolę w zaburzeniach lękowych. Ponieważ medyczna marihuana bezpośrednio wchodzi w interakcję z tym systemem, została uznana za potencjalną opcję leczenia zaburzeń o podłożu lękowym.
Wiele ostatnich badań wykazało, że konopie są skutecznym środkiem przeciwlękowym, a jeden kannabinoid posiada w tej dziedzinie szczególne zdolności – CBD. Stwierdzono, że wpływa on na aktywność w obszarach limbicznych i paralimbicznych, które są obszarami mózgu przetwarzającymi emocje. Rozregulowanie w tych regionach wiąże się z pojawieniem zaburzeń nastroju i lęku.
Chociaż CBD wydaje się być wyjątkowo skutecznym środkiem przeciwlękowym, badacze postulują, że synergistyczne działanie wielu składników konopi jest bardziej skuteczne terapeutycznie niż jakikolwiek pojedynczy kannabinoid.
Warto zauważyć, że terapia medyczną marihuaną z dodatkiem oleju CBD jest dobrze tolerowana, ma minimalny profil skutków ubocznych i (w przeciwieństwie do tradycyjnych leków przeciwlękowych) nie wywołuje sedacji ani nie zmienia naturalnego cyklu snu oraz czuwania. Ponadto nie tworzy tolerancji ani uzależnienia i nie jest toksyczna w wyższych dawkach.
Â