[1]. Fibromialgia wywo艂uje silny b贸l niemal ca艂ego cia艂a, prowadzi do skrajnego zm臋czenia i bywa przyczyn膮 rozwoju depresji b膮d藕 zaburze艅 l臋kowych. Nawet u 75% chorych mog膮 rozwin膮膰 si臋 l臋k i depresja [2]. Choroba nie zagra偶a bezpo艣rednio 偶yciu, ale jej objawy mog膮 negatywnie wp艂ywa膰 na wiele aspekt贸w 偶ycia codziennego. Dlatego tak wa偶ne jest, aby stosowa膰 terapie uzupe艂niaj膮ce, do kt贸rych nale偶y leczenie kannabinoidami. Dost臋pne badania naukowe potwierdzaj膮 skuteczno艣膰 medycznej marihuany w 艂agodzeniu b贸lu przewlek艂ego, b臋d膮cego zarazem g艂贸wnym objawem fibromialgii. Ponadto naukowcy coraz ch臋tniej badaj膮 zale偶no艣ci p艂yn膮ce z podawania kannabinoid贸w pacjentom z fibromialgi膮, a sami pacjenci coraz cz臋艣ciej korzystaj膮 z terapii medyczn膮 marihuan膮.
Spis tre艣ci:
W fachowej literaturze medycznej fibromialgia okre艣lana jest jako zesp贸艂 b贸lowy o nieznanej przyczynie. Choroba ta wywo艂uje przewlek艂y i uog贸lniony b贸l mi臋艣niowo-stawowy, a tak偶e mo偶e prowadzi膰 do rozwoju l臋ku lub depresji.聽
Fibromialgia 8 razy cz臋艣ciej dotyka kobiet ni偶 m臋偶czyzn. Najbardziej nara偶one s膮 panie w przedziale wiekowym 35-55 lat o bia艂ym kolorze sk贸ry. Ze wzgl臋du na uog贸lniony charakter objaw贸w fibromialgia jest cz臋sto mylona z zespo艂em przewlek艂ego zm臋czenia. Dodatkowo brak wyra藕nej przyczyny prowadz膮cej bezpo艣rednio do rozwoju objaw贸w mo偶e stanowi膰 kolejn膮 przeszkod臋 we w艂a艣ciwym zdiagnozowaniu schorzenia.聽
聽
Fibromialgii nie wida膰, jej przyczyna jest nieznana, ale objawy bywaj膮 bardzo intensywne i mog膮 utrudnia膰 codzienne funkcjonowanie. Pacjenci z fibromialgi膮 do艣wiadczaj膮:
聽
聽
Marihuana w leczeniu fibromialgii mo偶e stanowi膰 艣wietne uzupe艂nienie standardowej farmakoterapii przeciwb贸lowej. W 2019 roku czasopismo Clinical and Experimental Rheumatology opublikowa艂o wyniki badania obserwacyjnego z udzia艂em 102 chorych na fibromialgi臋 [3]. Uczestnik贸w badania leczono standardowymi lekami przeciwb贸lowymi od co najmniej 3 miesi臋cy. Poziom b贸lu poddano ocenie wed艂ug skali oceny b贸lu VAS, gdzie 艣redni wynik wynosi艂 co najmniej 4 punkty.
Za艂o偶eniem badania by艂o podawanie pacjentom dw贸ch suszy konopnych przez okres 6 miesi臋cy:
Ka偶dy z uczestnik贸w m贸g艂 samodzielnie zmniejsza膰 dawk臋 lek贸w przeciwb贸lowych lub nawet ca艂kowicie je odstawi膰 w zale偶no艣ci od potrzeb.聽
Do ko艅ca 6-miesi臋cznego badania wytrwa艂o 64% wszystkich pacjent贸w. 44% chorych zg艂osi艂o znaczn膮 popraw臋 snu, a 33% zaobserwowa艂o og贸lne z艂agodzenie objaw贸w w zakresie fibromialgii i tym samym polepszenie stanu zdrowia. Co ciekawe, a偶 u po艂owy badanych odnotowano popraw臋 w zakresie l臋ku i depresji, a leczenie przeciwb贸lowe zosta艂o zmniejszone lub zawieszone u 47% pacjent贸w.
聽
Fibromialgia dotyka du偶膮 liczb臋 pacjent贸w, bo a偶 1 osob臋 na 20 w og贸lnej populacji [4], co przyczyni艂o si臋 do wzrostu ilo艣ci bada艅 dotycz膮cych THC i CBD przy fibromialgii. W 2018 roku w czasopi艣mie Journal of Clinical Rheumatology opublikowano wyniki badania opartego na danych uzyskanych z rejestr贸w 2 izraelskich szpitali, kt贸re dotyczy艂y pacjent贸w z fibromialgi膮 leczonych medyczn膮 marihuan膮 [5]. Czas u偶ywania marihuany w leczeniu fibromialgii by艂 r贸偶ny u ka偶dego z 30 pacjent贸w, przy czym terapia trwa艂a 艣rednio 10 miesi臋cy. Stan zdrowia uczestnik贸w okre艣lano na podstawie Zrewidowanego Kwestionariusza Wp艂ywu Fibromialgii.
Stosowanie marihuany w leczeniu fibromialgii przynios艂o nast臋puj膮ce wyniki:
Dzia艂ania niepo偶膮dane dotyczy艂y jedynie 8 pacjent贸w i zosta艂y opisane jako bardzo 艂agodne.
聽
Wprowadzenie konopi do terapii fibromialgii wymaga sprawdzenia jej skuteczno艣ci i bezpiecze艅stwa w tym zakresie. Jedno z pierwszych bada艅 dotycz膮cych stosowania THC i CBD przy fibromialgii trwa艂o a偶 6 miesi臋cy oraz obejmowa艂o 367 chorych na fibromialgi臋, kt贸rzy w latach 2015-2017 wype艂nili odpowiedni kwestionariusz w klinice leczenia medyczn膮 marihuan膮 [6].
G艂贸wnym celem badania by艂o sprawdzenie czy marihuana w leczeniu fibromialgii jest nie tylko skuteczna, ale tak偶e bezpieczna. Pozytywn膮 odpowied藕 na leczenie fibromialgii medyczn膮 marihuan膮 zaobserwowano u 81% uczestnik贸w badania. Ze wszystkich chorych, zaledwie 8 pacjent贸w (7,6%) przerwa艂o leczenie przed zako艅czeniem 6-miesi臋cznego okresu trwania badania. Wyst膮pi艂y niewielkie i 艂agodne efekty uboczne, np.: zawroty g艂owy (7,9%), sucho艣膰 w ustach (6,7%) oraz objawy 偶o艂膮dkowo-jelitowe (5,4%).
Badaczy interesowa艂 r贸wnie偶 wp艂yw konopi na poziom b贸lu u pacjent贸w. Na pocz膮tku badania chorzy 艣rednio ocenili sw贸j b贸l na poziomie 9, a po 6 miesi膮cach leczenia konopiami warto艣膰 b贸lu spad艂a do poziomu 5, co daje spadek o 4 punkty w 10-stopniowej skali b贸lu.
Autorzy badania podkre艣laj膮, 偶e medyczna marihuana stanowi innowacyjne podej艣cie do leczenia fibromialgii. Wiele lek贸w stosowanych podczas terapii fibromialgii wi膮偶e si臋 z uci膮偶liwymi skutkami ubocznymi, przez co chorzy niekiedy rezygnuj膮 z dalszego ich przyjmowania. Z kolei u innych pacjent贸w dochodzi do uzale偶nienia od przyjmowanych 艣rodk贸w przeciwb贸lowych. Dlatego bior膮c pod uwag臋 niski potencja艂 uzale偶niaj膮cy, jak i niskie ryzyko wyst膮pienia skutk贸w ubocznych, konopie mog膮 stanowi膰 bezpieczn膮 oraz skuteczn膮 alternatyw臋/uzupe艂nienie dla tradycyjnego leczenia fibromialgii.聽
聽
聽
Zdolno艣膰 marihuany do skutecznego 艂agodzenia b贸lu potwierdza wiele bada艅, ale dopiero badanie z 2019 roku dostarczy艂o informacji na temat wp艂ywu konopi na chroniczny b贸l wyst臋puj膮cy w fibromialgii [7]. Wzi臋艂o w nim udzia艂 20 pacjent贸w, kt贸rym za pomoc膮 waporyzacji podawano r贸偶ne susze marihuany. Wybrano 3 r贸偶ne susze z okre艣leniem dok艂adnej ilo艣ci THC i CBD:
Pacjenci otrzymali tak偶e susz stosowany jako pr贸ba placebo, czyli pozbawiony THC i CBD. Fibromialgia wi膮偶e si臋 z trudnym do opanowania b贸lem przewlek艂ym, kt贸ry najlepiej 艂agodzi艂a odmiana bogata zar贸wno w THC, jak i CBD. Dzi臋ki temu zaobserwowano zmniejszenie b贸lu u 90% badanych. Dodatkowo obie odmiany z du偶膮 ilo艣膰 THC pozwoli艂y na znaczne zwi臋kszenie progu b贸lu uciskowego. Jest to do艣膰 istotna kwestia dla os贸b chorych na fibromialgi臋, gdy偶 w tej chorobie wyst臋puj膮 okre艣lone punkty uciskowe, kt贸re wykazuj膮 si臋 du偶膮 bolesno艣ci膮 podczas dotyku.
聽
聽
Fibromialgia zgodnie z definicj膮 wi膮偶臋 si臋 z b贸lem, skrajnym zm臋czeniem i cz臋sto wsp贸艂istniej膮cymi zaburzeniami natury psychicznej. Z dotychczasowo stosowanych terapii jedynie 膰wiczenia fizyczne posiadaj膮 silne dowody naukowe na skuteczno艣膰 w 艂agodzeniu objaw贸w chorobowych. Rozw贸j w dziedzinie bada艅 nad medyczn膮 marihuan膮 pozwoli艂 na wyodr臋bnienie niepsychoaktywnego CBD oraz zbadanie jego potencja艂u w zakresie zmniejszania objaw贸w fibromialgii (samodzielnie, jak i w kooperacji z innymi kannabinoidami). Dost臋pne badania retrospektywne oraz ankiety przeprowadzone w艣r贸d pacjent贸w pokaza艂y, 偶e kannabinoidy zawarte w marihuanie 艂agodz膮 b贸l, poprawiaj膮 jako艣膰 snu i u wielu chorych wyciszaj膮 r贸wnie偶 pozosta艂e objawy fibromialgii [8].聽
聽
Niestety obecnie dost臋pna jest niewielka ilo艣膰 randomizowanych bada艅 skupionych tylko na CBD i fibromialgii. Mimo to zainteresowanie wok贸艂 obu zagadnie艅 nie maleje. W 2021 roku za pomoc膮 anonimowej ankiety badano stosowanie CBD w艣r贸d pacjent贸w z fibromialgi膮 [9]. Zebrano 2701 ankiet, z kt贸rych wynika艂o, 偶e 32,4% badanych obecnie stosuje CBD, a 29,4% zg艂osi艂o wcze艣niejsze przyjmowanie kannabidiolu. Pacjent贸w zapytano r贸wnie偶, co sk艂oni艂o ich do stosowania CBD w leczeniu fibromialgii. Chorzy jako g艂贸wn膮 przyczyn臋 korzystania z CBD podwali niewystarczaj膮ce 艂agodzenie objaw贸w choroby przez inne leki. Dzi臋ki przyjmowaniu kannabidiolu pacjenci zaobserwowali u siebie zmniejszenie b贸lu, a tak偶e 艂agodn膮 popraw臋 innych objaw贸w towarzysz膮cych fibromialgii. W niekt贸rych ankietach pojawi艂y si臋 informacje o niewielkich skutkach ubocznych, kt贸re w zdecydowanej wi臋kszo艣ci nie wp艂ywa艂y negatywnie na przebieg terapii.
聽
Dost臋pne badania naukowe donosz膮, 偶e CBD jest 艣rodkiem nieuzale偶niaj膮cym i nie prowadzi do nadu偶y膰. Co wi臋cej, badania kliniczne dowiod艂y bezpiecze艅stwa stosowania CBD u ludzi [10]. Na ten moment jedynym zatwierdzonym lekiem na bazie CBD jest Epidolex – 聽 lek przeciwpadaczkowy dla dzieci cierpi膮cych na ci臋偶k膮, rzadk膮 posta膰 epilepsji. Niemniej jednak pacjenci u偶ywaj膮 CBD do leczenia r贸偶nych schorze艅, w tym przewlek艂ego b贸lu towarzysz膮cego mi臋dzy innymi fibromialgii. Obecnie nie ma 偶adnych dowod贸w lub przes艂anek wskazuj膮cych na szkodliwo艣膰 u偶ywania CBD przy fibromialgii, przy czym ch臋膰 w艂膮czenia go do terapii powinna ka偶dorazowo zosta膰 skonsultowana z lekarzem [11].
殴r贸d艂a:
[1] Fibromialgia oznacza k艂opot | Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/聽
[2] Fibromialgia | Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/聽
[3] Adding medical cannabis to standard analgesic treatment for fibromyalgia: a prospective
observational study | Clin Exp Rheumatol https://www.clinexprheumatol.org/
[4] Fibromyalgia Epidemiology | Medical News https://www.news-medical.net/聽
[5] Medical Cannabis for the Treatment of Fibromyalgia | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
[6] Safety and Efficacy of Medical Cannabis in Fibromyalgia | NIH https://www.ncbi.nlm.nih.gov/聽
[7] An experimental randomized study on the analgesic effects of pharmaceutical-grade cannabis in chronic pain patients with fibromyalgia | Pain https://journals.lww.com/
[8] Cannabis and cannabidiol (CBD) for the treatment of fibromyalgia | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
[9] Cannabidiol Use for Fibromyalgia: Prevalence of Use and Perceptions of Effectiveness in a Large Online Survey | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/聽
[10] Cannabidiol Products Are Everywhere, but Should People Be Using Them? | JAMA Network https://jamanetwork.com/聽
[11] FDA Regulation of Cannabis and Cannabis-Derived Products, Including Cannabidiol (CBD) | FDA https://www.fda.gov/聽
聽