Medyczna marihuana od lat budzi zainteresowanie zarówno wśród pacjentów, jak i naukowców. Jej potencjalne właściwości terapeutyczne znajdują zastosowanie w różnych dziedzinach medycyny, takich jak leczenie bólu, stanów zapalnych czy chorób neurodegeneracyjnych. W ostatnich latach rozwój badań nad różnymi związkami występującymi w konopiach, takimi jak CBD, THC czy CBG, pozwala na coraz dokładniejsze zrozumienie ich mechanizmów działania i potencjalnych zastosowań klinicznych. W artykule dokonamy przeglądu najnowszych badań z 2024 roku, które rzucają nowe światło na zastosowanie medycznej marihuany w różnych kontekstach zdrowotnych, w tym jej działania przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, wpływ na choroby wątroby oraz przeciwnowotworowe właściwości niektórych kannabinoidów.
Spis treści
- Wprowadzenie
- Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne ekstraktów z korzeni Cannabis sativa
• Analiza badań nad właściwościami terapeutycznymi ekstraktów z korzeni konopi
• Zastosowanie w leczeniu chorób zapalnych
• Silne działanie antyoksydacyjne
• Właściwości bakteriobójcze - Wpływ marihuany na zdrowie wątroby
• Związek pomiędzy używaniem marihuany a występowaniem wodobrzusza u pacjentów z
niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby
• Skutki długotrwałego stosowania marihuany na funkcjonowanie wątroby - Nowe odkrycia dotyczące kannabigerolu (CBG)
• Działanie nowej pochodnej CBG na komórki czerniaka skóry
• Autofagia i śmierć komórkowa indukowana przez LE-127/2 - Wpływ kannabidiolu na łuszczycę
• Mechanizmy działania
• Możliwości kliniczne - Podsumowanie i perspektywy przyszłych badań
Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne ekstraktów z korzeni Cannabis sativa
Ostatnie badania nad ekstraktami z korzeni Cannabis sativa rzucają nowe światło na terapeutyczne zastosowania tej rośliny, wykraczając poza tradycyjnie badane kwiaty i liście. W badaniu „Rooted in therapeutics: comprehensive analyses of Cannabis sativa root extracts reveals potent antioxidant, anti- inflammatory, and bactericidal properties” wykazano, że ekstrakty z korzeni konopi posiadają silne właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne i bakteriobójcze. Składniki zawarte w korzeniach, takie jak triterpeny i sterole, mogą odgrywać istotną rolę w modulowaniu reakcji zapalnych w organizmie, co otwiera drogę do ich zastosowania w leczeniu chorób o podłożu zapalnym, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy choroby skórne.
Analiza badań nad właściwościami terapeutycznymi ekstraktów z korzeni konopi
Badanie to wykazało, że korzenie Cannabis sativa zawierają cenne związki bioaktywne, takie jak triterpeny i fitosterole, które mogą znacząco wpływać na procesy zapalne oraz wspomagać organizm w walce z różnymi patogenami. Wyniki badań in vitro oraz in vivo pokazały, że ekstrakty z korzeni mogą hamować aktywność enzymów zapalnych, takich jak cyklooksygenaza-2 (COX-2), co przekłada się na zmniejszenie stanów zapalnych. Ponadto, bogactwo przeciwutleniaczy w tych ekstraktach może chronić komórki przed stresem oksydacyjnym, a co za tym idzie – przed procesami degeneracyjnymi i starzeniem się komórek.
Zastosowanie w leczeniu chorób zapalnych
Wyniki wskazują, że ekstrakty z korzeni konopi mogą mieć zastosowanie w leczeniu chorób związanych z przewlekłym stanem zapalnym, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy choroby przewlekłe skóry. Redukcja markerów zapalnych potwierdza ich potencjalną skuteczność, a także możliwość zastosowania jako alternatywa dla tradycyjnych leków przeciwzapalnych, szczególnie w przypadkach, gdzie długotrwałe stosowanie takich leków wywołuje działania niepożądane.
Silne działanie antyoksydacyjne
Dodatkowo, ekstrakty z korzeni konopi wykazują silne właściwości antyoksydacyjne, co potwierdzają testy laboratoryjne mierzące zdolność do neutralizowania wolnych rodników. Obecność takich przeciwutleniaczy jak kwas p-kumarowy i epikatechina przyczynia się do ochrony komórek przed uszkodzeniami oksydacyjnymi, co ma znaczenie w profilaktyce wielu chorób przewlekłych, w tym chorób serca, miażdżycy i chorób neurodegeneracyjnych.
Właściwości bakteriobójcze
Co więcej, wyniki badań potwierdzają, że ekstrakty z korzeni Cannabis sativa mają silne właściwości bakteriobójcze, szczególnie wobec bakterii Gram-dodatnich, takich jak Staphylococcus aureus i Bacillus subtilis. Może to stanowić ważny element w kontekście rosnącej oporności bakterii na antybiotyki. Skuteczność ekstraktów w zwalczaniu patogenów sugeruje możliwość ich zastosowania w leczeniu infekcji trudnych do opanowania przy użyciu konwencjonalnych antybiotyków.
Wpływ marihuany na zdrowie wątroby
Zwiększona częstość występowania otyłości i nadwagi prowadzi do rosnącej liczby przypadków niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD). Ostatnie badania wskazują, że spożywanie konopi może mieć działanie ochronne na przyrost masy ciała oraz zmiany metaboliczne, co jest szczególnie istotne u pacjentów z psychozą. Osoby te często doświadczają zaburzeń metabolicznych lipidów i glikemii, co zwiększa ich ryzyko wystąpienia chorób tłuszczowych, w tym NAFLD. Dlatego zbadanie wpływu marihuany na stłuszczenie wątroby jest kluczowe dla zrozumienia potencjalnych korzyści jej stosowania w tej grupie pacjentów.
Związek pomiędzy używaniem marihuany a występowaniem stłuszczenia wątroby
W badaniu przeprowadzonym wśród 390 pacjentów z pierwszym epizodem nieafektywnej psychozy, naukowcy odkryli, że osoby regularnie używające marihuany miały znacząco niższe wyniki wskaźnika stłuszczenia wątroby (FLI) w porównaniu do tych, którzy nie stosowali konopi. Wyniki wskazały, że użytkownicy marihuany rzadziej spełniali kryteria stłuszczenia wątroby, co sugeruje, że spożycie marihuany może łagodzić rozwój tego schorzenia. W ciągu 3-letniego okresu obserwacji zauważono, że pacjenci ci utrzymali bardziej stabilny poziom FLI, co może być korzystne dla ich zdrowia wątroby.
Skutki długotrwałego stosowania marihuany na funkcjonowanie wątroby
W badaniu zauważono, że pacjenci, którzy kontynuowali konsumpcję marihuany przez 3 lata, wykazywali znacznie mniejszy wzrost wskaźnika FLI niż osoby, które zaprzestały jej używania lub nigdy jej nie stosowały. To oznacza, że długotrwałe stosowanie marihuany może przyczyniać się do ochrony wątroby przed stłuszczeniem, a także potencjalnie zapobiegać związanym z tym powikłaniom. Co ważne, nie zaobserwowano różnic w wynikach włóknienia wątroby związanych z używaniem marihuany, co może sugerować, że jej działanie jest bardziej ukierunkowane na zapobieganie stłuszczeniu niż na wpływ na postępy w włóknieniu. Wniosek z badania podkreśla potencjalne korzyści płynące z konsumpcji marihuany w kontekście ochrony zdrowia wątroby, szczególnie u pacjentów z psychozą.
Nowe odkrycia dotyczące kannabigerolu (CBG)
Badanie dotyczące pochodnej kannabigerolu (CBG), znanej jako LE-127/2, ukazuje obiecujące właściwości terapeutyczne tej substancji w kontekście leczenia czerniaka, jednego z najgroźniejszych nowotworów skóry. Mimo postępów w dziedzinie terapii celowanej i immunoterapii, przeżywalność pacjentów z przerzutowym czerniakiem pozostaje niska. Czerniak jest odpowiedzialny za większość zgonów związanych z nowotworami skóry, co podkreśla znaczenie poszukiwania nowych, skutecznych terapii.
Działanie nowej pochodnej CBG na komórki czerniaka skóry
CBG, niepsychoaktywny kannabinoid występujący w Cannabis sativa, wykazuje potencjał w leczeniu różnych nowotworów, w tym czerniaka, poprzez hamowanie wzrostu komórek nowotworowych. Jednak jego niska rozpuszczalność w wodzie oraz biodostępność ograniczają efektywność terapeutyczną. W odpowiedzi na te ograniczenia, opracowano nowy związek LE-127/2 poprzez reakcję typu Mannicha. Celem tego badania było zbadanie wpływu LE-127/2 na proliferację komórek czerniaka oraz mechanizmy odpowiedzialne za śmierć komórkową, koncentrując się szczególnie na autofagii i apoptozie.
Autofagia i śmierć komórkowa indukowana przez LE-127/2
W badaniach wykorzystano ludzkie linie komórkowe czerniaka: WM35, A2058 i WM3000. Zastosowano różne stężenia LE-127/2, CBG oraz leków takich jak wemurafenib, aby ocenić ich wpływ na proliferację komórek. Wyniki pokazały, że wszystkie badane substancje, przy stężeniu 20 μM, skutecznie hamowały proliferację komórek. Jednakże, wemurafenib i CBG okazały się bardziej skuteczne niż LE-127/2. W dodatkowych badaniach oceniających przetrwanie kolonii komórkowych, stwierdzono,
że 20 μM LE-127/2 powoduje około 50% supresję przetrwania kolonii w przypadku linii A2058, co sugeruje silny wpływ tej substancji na komórki czerniaka.
Jednym z kluczowych aspektów badania była ocena toksyczności LE-127/2 w porównaniu do CBG. W teście cytotoksyczności LDH przeprowadzonym na liniach komórkowych HaCaT, LE-127/2 wykazał działanie cytotoksyczne tylko w wyższych stężeniach (80 μM), podczas gdy CBG był cytotoksyczny już przy stężeniu 5 μM. Sugeruje to, że LE-127/2, jako potencjalny kandydat na lek, może być stosowany w terapii ludzi bez znacznego uszkodzenia zdrowych komórek naskórka.
Analiza ekspresji białek wykazała wpływ LE-127/2 na kluczowe białka zaangażowane w proces autofagii, takie jak LC-3, Beclin-1 i p62. Ich podwyższony poziom po zastosowaniu LE-127/2 wskazuje na aktywację procesu autofagii w komórkach czerniaka. Dodatkowo, LE-127/2 indukował ekspresję białek związanych z apoptozą, w tym znacząco zwiększył poziom cleaved PARP, co jest wskaźnikiem aktywacji apoptozy.
Podsumowując, badanie sugeruje, że LE-127/2 indukuje autofagię, co prowadzi do hamowania proliferacji komórek oraz śmierci w komórkach czerniaka. Te wyniki podkreślają potencjał nowego pochodnego CBG jako innowacyjnej opcji terapeutycznej w leczeniu czerniaka, a także innych nowotworów. Ostatecznie, LE-127/2 może otworzyć nowe możliwości w terapii nowotworowej, zwłaszcza w kontekście rosnącego zainteresowania naturalnymi związkami roślinnymi w onkologii.
Wpływ kannabidiolu na łuszczycę
Kannabidiol (CBD) to jeden z najczęściej badanych kannabinoidów, który zyskał uznanie za swoje potencjalne właściwości terapeutyczne, w tym w leczeniu chorób skóry, takich jak łuszczyca. Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną, która dotyka około 1–3% populacji na całym świecie. Objawia się ona nadmiernym namnażaniem keratynocytów oraz infiltracją komórek zapalnych w skórze.
W badaniu przeprowadzonym na mysim modelu łuszczycy indukowanej imikwimodem (IMQ), analizowano wpływ CBD na patofizjologię tej choroby. Myszy były traktowane CBD w stężeniach 0,01% i 0,1%, a następnie oceniano zmiany w obrębie zmian skórnych. CBD znacząco redukowało ciężkość łuszczycy, co potwierdzono niższymi wynikami PASI (Psoriasis Area and Severity Index) oraz zmniejszeniem grubości naskórka.
Mechanizmy działania
CBD wykazuje znaczną inhibicję szlaku sygnałowego JAK2, co wpływa na redukcję fosforylacji STAT3, kluczowego czynnika transkrypcyjnego, który jest aktywowany w odpowiedzi na cytokiny prozapalne. JAK2 jest kluczowy w szlakach sygnałowych licznych cytokin, istotnych dla odpowiedzi zapalnej i immunologicznej, szczególnie w kontekście aktywacji osi IL-23/IL-17, która odgrywa centralną rolę w patogenezie łuszczycy.
Aktywacja JAK2 następuje po związaniu cytokin z ich receptorami, co prowadzi do fosforylacji STAT3. W badaniu zaobserwowano, że CBD skutecznie hamuje ekspresję JAK2, co skutkuje znaczną redukcją kluczowych cytokin prozapalnych, takich jak IL-1β, IL-6, IL-12b, IL-17a, IL-22 i TNF, które są krytyczne dla rozwoju łuszczycy. Zmniejszenie ekspresji tych cytokin przyczynia się do łagodzenia objawów łuszczycy poprzez supresję proliferacji keratynocytów i stanu zapalnego.
Możliwości kliniczne
Wyniki te sugerują, że CBD ma potencjał jako celowana terapia w leczeniu łuszczycy, podobnie jak inne inhibitory JAK2, które już są stosowane klinicznie. Inhibitory JAK1/2, takie jak ruxolitinib i baricitinib, okazały się skuteczne w redukcji objawów łuszczycy poprzez modulację odpowiedzi immunologicznej. Specyfika CBD w inhibicji JAK2, jak wykazano w badaniu, sugeruje jego potencjał jako alternatywy dla dostępnych inhibitorów JAK z szerszymi profilami aktywności.
Podsumowanie i perspektywy przyszłych badań
Podsumowując, badania nad medyczną marihuaną, przytoczone w tym artykule, przynoszą nowe, obiecujące informacje na temat terapeutycznych właściwości kannabinoidów, takich jak CBG i CBD. Ekstrakty z korzeni Cannabis sativa wykazują silne działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne oraz bakteriobójcze, otwierając nowe możliwości w leczeniu stanów zapalnych i infekcji. Wpływ marihuany na zdrowie wątroby oraz nowatorskie podejścia do leczenia czerniaka, oparte na mechanizmach indukcji autofagii, podkreślają konieczność dalszych badań w celu pełnego zrozumienia potencjału terapeutycznego tych substancji. Badania te mogą przyczynić się do opracowania nowych, skutecznych terapii w medycynie.
Bibliografia:
- Rooted in therapeutics: comprehensive analyses of Cannabis sativa root extracts reveals potent
antioxidant, anti-inflammatory, and bactericidal properties
https://www.frontiersin.org/journals/pharmacology/articles/10.3389/fphar.2024.1465136/full - Konsumpcja marihuany i niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby. Trzyletnie badanie
podłużne u pacjentów z pierwszym epizodem nieafektywnej psychozy
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0278584619301393 - A new cannabigerol derivative, LE-127/2, induces autophagy mediated cell death in human
cutaneous melanoma cells https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39357769/ - Cannabidiol Alleviates Imiquimod-Induced Psoriasis by Inhibiting JAK2–STAT3 in a Mouse
Model https://www.mdpi.com/2227-9059/12/9/2084