Zespół stresu pourazowego (PTSD) – uleczalne zaburzenie pourazowe, które dotyka 10 – 16% populacji Polski [1]. Choroba ta pojawia siÄ™ wtedy, gdy strach, niepokój i wspomnienia traumatycznego wydarzenia nie znikajÄ…, a nieprzyjemne odczucia trwajÄ… dÅ‚ugo, przeszkadzajÄ…c w codziennym życiu. Do niedawna PTSD klasyfikowano jako zaburzenie lÄ™kowe, jednak 5 wydanie podrÄ™cznika DSM przesunęło to schorzenie do innej kategorii – zaburzeÅ„ pourazowych i zwiÄ…zanych ze stresem [2].
Â
Spis treści
Zespół stresu pourazowego (PTSD) to rodzaj zaburzenia psychicznego, które rozwija się po przebyciu traumatycznego zdarzenia.
Wiele osób doświadczających traumatycznych wydarzeń reaguje emocjonalnie, jednak u większości z nich niepokojące objawy (poczucie zagrożenia, niepokój czy lęk) ustępują. W niektórych przypadkach objawy te z czasem ulegają nasileniu i zakłócają codzienne funkcjonowanie, co może być oznaką PTSD.
PTSD jest często kojarzony jako choroba weteranów wojennych, którzy w wyniku traumatycznych przeżyć rozwijają zaburzenia pourazowe. Jednak zespół stresu pourazowego może pojawić się po każdym, silnym emocjonalnie przeżyciu, np.: w wyniku przemocy seksualnej lub fizycznej bądź jako następstwo napadu, wypadku samochodowego, klęsk żywiołowych, sytuacji bezpośrednio zagrażających życiu lub innych istotnych traumatycznych zdarzeń.
Â
Objawy pojawiają się jako następstwo bycia świadkiem lub bezpośredniego udziału w stresującym, traumatycznym wydarzeniu. W wyniku tego osoby z PTSD doświadczają:
Â
Â
Obszary mózgu odpowiedzialne za „przetwarzanie” emocji w tym lÄ™ku i strachu, sÄ… regulowane przy pomocy ukÅ‚adu endokannabinoidowego. W tych obszarach mózgu znajduje siÄ™ gÄ™sta sieć receptorów kannabinoidowych, wiążących kannabinoidy zawarte w medycznej marihuanie i regulujÄ…c reakcje lÄ™kowe, stres, niepokój oraz zmiany nastroju.
Dokonując przeglądu wielu badań dotyczących medycznej marihuany, układu endokannabinoidowego i zmniejszania poziomu lęku możemy wysnuć wniosek, że CBD wykazuje wysoki potencjał w leczeniu PTSD [3].
Wykazano, że CBD zakłóca wyuczoną ekspresję strachu, która to odpowiada za pojawianie się gniewu i bolesnych wspomnień, wywołuje bezsenność, niepokój oraz prowadzi do rozwoju PTSD. Kannabidiol pomaga zredukować lub wyeliminować nawracające wspomnienia dotyczące traumatycznych wydarzeń, a tym samym zmniejsza objawy PTSD.
Naukowcy dodatkowo odkryli, że CBD wpływa na sygnalizację endokannabinoidową, gdy jest podawany przed lub bezpośrednio po pojawieniu się strachu, będącego wynikiem przywołania traumatycznych wspomnień czy też napotkania obiektu, sytuacji lub osób wywołujących lęk.
Badania wykazały również, że THC (samo lub w połączeniu z CBD) może zmniejszyć lub zablokować zdolność mózgu do konsolidacji i zachowywania wspomnień o strachu [4]. Zmniejszenie lub wyeliminowanie tych wspomnień jest kluczowym elementem w leczeniu PTSD. Ponadto wykazano, że CBD i THC (podawane oddzielnie lub w połączeniu) ułatwiają proces wygaszania lęku, czyli zmniejszania reakcji lękowych wywoływanych przez negatywne lub traumatyczne wydarzenia [5].
Â
Badanie opublikowane w marcu 2021 roku jest pierwszym, regulowanym przez FDA i randomizowanym, kontrolowanym badaniem placebo nad skutecznością medycznej marihuany w leczeniu PTSD [6]. Uczestnikami badania było 76 weteranów wojennych z rozpoznaniem PTSD, u których nie nastąpiła poprawa po zastosowaniu leków lub psychoterapii.
Badanie przebiegało w dwóch etapach. Pierwszy etap opierał się na dwutygodniowej eliminacji, po której upływie badani zostali podzieleni na 3 grupy poddane właściwemu leczeniu i 1 grupę placebo. Zatem pacjenci w zależności od grupy, do której trafili otrzymali następujące leczenie:
Uczestnicy byli monitorowani przez trzytygodniowy okres używania marihuany, po którym badacze stwierdzili, że każda z grup dobrze tolerowała leczenie (włącznie z placebo) oraz wszystkie grupy terapeutyczne wykazały znaczącą poprawę w zakresie objawów PTSD.
Co więcej, okazało się, że 34% badanych preferuje schemat leczenia z wysoką ilością THC, 35% połączenie THC + CBD, zaledwie 13% wskazało terapię z dużą ilością CBD i jedynie 5% wybrało placebo.
Ze względu na krótki czas trwania badania, naukowcy nie mogli dostarczyć dodatkowych informacji na temat porównania skuteczności preparatów o różnej zawartości THC i CBD.
Jednak najbardziej wartościowe wnioski tego badania są następujące:
Â
[1] Lis-Turlejska M. Stres traumatyczny. Występowanie, następstwa, terapia. Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2002
[2] American Psychological Association (APA): Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th ed. Arlington, APA, 2013
[3] Cannabidiol as a Therapeutic Alternative for Post-traumatic Stress Disorder: From Bench Research to Confirmation in Human Trials | NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov
[4] Δ9-Tetrahydrocannabinol alone and combined with cannabidiol mitigate fear memory through reconsolidation disruption | ScienceDirect https://www.sciencedirect.com 25.11.2021
[5] Cannabidiol enhances consolidation of explicit fear extinction in humans | Springer Link https://link.springer.com 27.11.2021
[6] The short-term impact of 3 smoked cannabis preparations versus placebo on PTSD symptoms: A randomized cross-over clinical trial | PLOS ONE https://journals.plos.org