Wyobraź sobie Å›wieżo przekrojonÄ…, dojrzaÅ‚Ä… i soczystÄ… cytrynÄ™. Czujesz ten Å›wieży, cytrusowy zapach? Za te niepowtarzalne doznania odpowiadajÄ… wÅ‚aÅ›nie terpeny. Terpeny, czyli fachowo mówiÄ…c wÄ™glowodory aromatyczne, które nadajÄ… wiÄ™kszoÅ›ci roÅ›lin ich niepowtarzalny zapach, ale także oddziaÅ‚ujÄ… na smak. W tym artykule pragniemy przybliżyć wam nie tylko znaczenie najważniejszych terpenów, ale także ich aromat i unikatowe wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci. A zatem zaczynajmy! Â
Spis treści
- Czym sÄ… terpeny?
- Mircen
- Limonen
- Pinen
Czym sÄ… terpeny?
Terpeny znane także jako wÄ™glowodory aromatyczne to grupa zwiÄ…zków zapachowych wystÄ™pujÄ…cych naturalnie we wszystkich roÅ›linach (nie tylko w konopiach). Ich głównym zadaniem jest ochrona roÅ›liny przed szkodnikami i chorobami, ale umiejÄ™tne wykorzystanie w medycynie może przynieść szereg korzyÅ›ci zdrowotnych. Obecnie zidentyfikowano ponad 200 różnorodnych terpenów w roÅ›linach konopi. OczywiÅ›cie nie każda odmiana medycznej marihuany posiada ten sam zestaw terpenów, gdyż ich obecność, jak i ilość różni siÄ™ w zależnoÅ›ci od konkretnych odmian, dlatego niektóre wydzielajÄ… mocniejszy lub sÅ‚abszy aromat. ZwiÄ…zki te sÄ… rozpuszczalne w tÅ‚uszczach, dziÄ™ki czemu mogÄ… z Å‚atwoÅ›ciÄ… przenikać przez barierÄ™ krew-mózg i bezpoÅ›rednio oddziaÅ‚ywać na oÅ›rodkowy ukÅ‚ad nerwowy. Co wiÄ™cej, niektóre terpeny pomagajÄ… kannabinoidom przedostać siÄ™ przez tÄ™ barierÄ™ i dotrzeć do mózgu. Z medycznego punktu widzenia jest to niezwykle wyjÄ…tkowa wÅ‚aÅ›ciwość, która pomaga w dopasowaniu terapii medycznÄ… marihuanÄ… w taki sposób, by przyniosÅ‚a ona jak najlepsze efekty. Â
Mircen
Pierwszym terpenem, któremu świat nauki poświęcił dużo czasu i badań jest mircen. Mircen to terpen charakterystyczny nie tylko dla konopi, gdyż można znaleźć go w mango i wielu cytrusach. Charakteryzuje się on wyraźnym chmielowym aromatem. Niektórzy wyczuwają także nuty piżmowe i ziołowe. Mircen działa silnie uspokajająco. Olejki CBD, jak i odmiany medycznej marihuany bogate w ten terpen są szczególnie zalecane osobom borykającym się z zaburzeniami lękowymi, a nawet PTSD. Co więcej, mircen wykazuje właściwości ochronne komórek wątrobowych, a także działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo [1].
Zapach: chmielowy, ziemisty, ziołowy, piżmowy.
Temperatura wrzenia/ulatniania się: 168°C.
Micern – dziaÅ‚anie:
- silnie uspokajajÄ…ce, relaksujÄ…ce,
- hepatoprotekcyjne (ochronne dla komórek wątroby),
- przeciwbakteryjne,
- przeciwgrzybicze,
- przeciwzapalne,
- może chronić przed rozwojem wrzodów żołądka.
Limonen
Limonen to bardzo sÅ‚awetny terpen. SwojÄ… popularność zawdziÄ™cza przede wszystkim wyjÄ…tkowemu aromatowi skÄ…panych w sÅ‚oÅ„cu cytrusów – cytryn i pomaraÅ„czy. DrugÄ… cechÄ…, która czyni go wyjÄ…tkowym, jest zdolność do uspokajania, wyciszania i poprawy nastroju.
W 2013 roku zbadano wpÅ‚yw limonenu na dwa ważne neuroprzekaźniki – serotoninÄ™ i dopaminÄ™ [2]. OkazaÅ‚o siÄ™, że oprócz zwiÄ™kszania stężenia serotoniny, limonen może także redukować objawy lÄ™kowe. Wykazano również, że wpÅ‚ywa na receptory adenozyny, co z kolei powoduje zwiÄ™kszenie produkcji dopaminy. Wyniki skÅ‚aniajÄ… naukowców do wniosków, że limonen może być przydatny w walce nie tylko z zaburzeniami lÄ™kowymi, ale także z depresjÄ….
W 2007 roku jedno z badaÅ„ wykazaÅ‚o, że limonen to także Å›wietny sposób na problemy żoÅ‚Ä…dkowe – neutralizuje kwas żoÅ‚Ä…dkowy, Å‚agodzÄ…c objawy nadkwaÅ›noÅ›ci, zgagi, refluksu czy wrzodów żoÅ‚Ä…dka [3].
Ten cytrusowy terpen to naturalny booster układu odpornościowego. Zwiększając produkcję naturalnych przeciwciał, pomaga organizmowi w walce z wieloma infekcjami [4].
Podsumowując, limonen to terpen, który świetnie sprawdzi się w radzeniu sobie z różnorodnymi stanami lękowymi (w tym z depresją), złagodzi zgagę, a nawet podkręci układ odpornościowy!
Zapach: cytrusowy, cytrynowy, pomarańczowy.
Temperatura wrzenia/ulatniania się: 176°C.
Limonen – dziaÅ‚anie:
- przeciwlękowe i przeciwdepresyjne,
- relaksujÄ…ce,
- antybakteryjne, przeciwgrzybicze,
- przeciwzapalne,
- wsparcie dla układu odpornościowego,
- może pomóc w zapobieganiu przed rozwojem nowotworu,
- ochronne dla żołądka.
Pinen
Pinen jest jednym z terpenów, który wspomaga pamięć i co najważniejsze zapobiega drobnym zaburzeniom pamiÄ™ci krótkotrwaÅ‚ej, co jest swego rodzaju efektem ubocznym wywoÅ‚ywanym przez THC [1]. Jego bezpoÅ›redni wpÅ‚yw na oÅ›rodkowy ukÅ‚ad nerwowy zawdziÄ™cza zdolnoÅ›ci do przenikania bariery krew – mózg. Naukowcy przyjrzeli siÄ™ temu bliżej i tak odkryli, że pinen może być bardzo przydatny w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, dziÄ™ki możliwoÅ›ci blokowania enzymu acetylocholinoesterazy [5]. Enzym ten rozkÅ‚ada jeden z ważniejszych neuroprzekaźników – acetylocholinÄ™. Zablokowanie prowadzi do zwiÄ™kszenia poziomu acetylocholiny, co jest celem w leczeniu np. Alzheimera.
Ten niepozorny terpen zaskakuje wielu naukowców, gdyż jego właściwości prozdrowotne są naprawdę ogromne. Przede wszystkim działa on jako skuteczny środek przeciwzapalny i przeciwbólowy. Naukowcy podkreślają także przeciwbakteryjne zdolności pinenu, który wziął udział badaniu nad bakteriami wywołującymi zapalenie wsierdzia. W rezultacie doszło do całkowitego unicestwienia bakterii w czasie 24 godzin [6].
Zapach: sosnowy, leśny.
Temperatura wrzenia/ulatniania się: 155°C.
Pinen – dziaÅ‚anie:
- przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne,
- przeciwzapalne i przeciwbólowe,
- uspokajajÄ…ce,
- wspomagające pamięć,
- rozszerzajÄ…ce oskrzela,
- redukuje wzrost komórek nowotworowych.
Bibliografia:
[1] Gordon D., Biblia CBD. Jak stosować konopie, aby wzmocnić odporność i żyć dłużej
Biblia CBD. Jak stosować konopie, aby wzmocnić odporność i żyć dłużej, Wydawnictwo Kobiece, 2021
[2] Limonene has antianxiety activity via adenosine A2A receptor-mediated regulation of dopaminergic and GABAergic neuronal function in the striatum | Science Direct https://www.sciencedirect.com/
[3] D-Limonene: safety and clinical applications |PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18072821/
[4] Immunomodulatory activity of naturally occurring monoterpenes carvone, limonene, and perillic acid | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
[5] Therapeutic Potential of α- and β-Pinene: A Miracle Gift of Nature | NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
[6] Inhibitory effect of β-pinene, α-pinene and eugenol on the growth of potential infectious endocarditis causing Gram-positive bacteria | RBCF https://www.scielo.br/