Konopie indyjskie są stosowane od tysiącleci w leczeniu objawów zapalnych i funkcjonalnych zaburzeń przewodu pokarmowego. Naukowcy badają obecnie rolę konopi w regulacji mikrobiomu jelitowego od którego w głównej mierze zależy stan zdrowia. W jaki sposób więc marihuana może wpłynąć na mikrobiom?
Spis treści
- Mikrobiom jelit – co to jest?
- Wpływ mikrobiomu jelit na organizm człowieka
- Układ endokannabinoidowy i mikrobiom jelit
- Wpływ marihuany na mikrobiotę jelit
- Zmiana mikrobioty jelit poprzez połączenie THC i CBD
Mikrobiom jelit – co to jest?
Wirusy, grzyby, bakterie i inne mikroskopijne żywe organizmy określamy mianem drobnoustrojów. Biliony z nich występują głównie w jelitach i na skórze. Mikrobiomem jelitowym są drobnoustroje znajdujące się w części jelita grubego zwanej jelitem ślepym. Waży około 1-2 kg i działa jak dodatkowy narząd, który odgrywa ogromną rolę w naszym zdrowiu. Mikrobiom jelitowy wpływa na organizm od urodzenia przez całe życie. Kontroluje trawienie pokarmu, układ odpornościowy, ośrodkowy układ nerwowy i inne procesy organizmu.
W jelitach znajdują się tysiące różnych typów bakterii. Brak równowagi między zdrowymi a niezdrowymi drobnoustrojami jest nazywany dysbiozą jelit i może skutkować przybraniem na wadze. Zdrowy mikrobiom jelitowy kontroluje stan jelit, komunikując się z komórkami jelitowymi, trawiąc niektóre pokarmy i zapobiegając przywieraniu bakterii chorobotwórczych do ścian jelit.
Wpływ mikrobiomu jelit na organizm człowieka
Mikrobiom dotyczy zbiorowych genomów mikroorganizmów w określonym środowisku, natomiast mikrobiota to społeczność samych mikroorganizmów. Mikrobiota jelitowa zapewnia niezbędną zdolność do fermentacji niestrawnych substratów (np. błonnika pokarmowego). Fermentacja ta wspiera wzrost drobnoustrojów, które wytwarzają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe i gazy. Pozostałe produkty mikroflory jelitowej mają bezpośredni związek z ludzkim zdrowiem.
Mikrobiota jelitowa odgrywa także ważną rolę w rozwoju i progresji otyłości. Dysbioza mikroflory jelitowej sprzyja otyłości wywołanej dietą i powikłaniom metabolicznym poprzez różne mechanizmy jak na przykład deregulację immunologiczną czy zmieniona regulację hormonów jelitowych.
Nawyki i wzorce żywieniowe mogą wpływać na liczebność różnych rodzajów bakterii w jelitach co z kolei może oddziaływać na zdrowie. Szczególnie wszechobecne w przetworzonej żywności emulgatory. Niepokojące są także skutki uboczne popularnych restrykcyjnych diet dla zdrowych jelit. Należy pamiętać, aby przed zastosowaniem jakiejkolwiek diety skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.
Układ endokannabinoidowy i mikrobiom jelit
W działaniu konopi biorą udział receptory, które są częścią endogennego systemu kannabinoidowego. Układ endokannabinoidowy (ECS) to szeroko rozpowszechniony system nadajników, który kontroluje funkcje jelit peryferyjnie i centralnie. Jest więc ważnym fizjologicznym regulatorem motoryki przewodu pokarmowego. Układ endokannabinoidowy bierze także udział w kontroli nudności i wymiotów oraz czucia trzewnego. Homeostatyczna rola ECS obejmuje również kontrolę zapalenia jelit.
Środki wpływające na układ endokannabinoidowy są obecnie we wczesnych stadiach rozwoju w leczeniu chorób przewodu pokarmowego. Nieustanie pogłębianie wiedzy o układzie endokannabinoidowym oraz integracji między mózgiem a jelitami może doprowadzić do opracowania nowych metod leczenia zaburzeń żołądkowo-jelitowych.
Układ endokannabinoidowy jest niezwykle podatny na stres, zwłaszcza we wczesnym etapie życia. Stres jest wówczas ważnym czynnikiem w rozwoju zespołu jelita drażliwego (IBS) i jest związany ze zmianami epigenetycznymi prowadzącymi do nadwrażliwości trzewnej.
ECS reguluje także podstawową i okołodobową aktywację osi HPA. Hamuje aktywność szlaku HPA poprzez działania w korze przedczołowej, ciele migdałowatym, podwzgórzu i hipokampie. Specyficznie działanie układu endokannabinoidowego w OUN może tłumaczyć obserwowany wpływ konopi na mikrobiom a także apetyt, nudności i ból.
Wpływ marihuany na mikrobiotę jelit
Spożycie marihuany często wywołuje krótkotrwałą hiperfagię, czyli nadmierne zwiększenie łaknienia. Jednak częstotliwość występowania otyłości jest mniejsza u osób często zażywających konopie indyjskie w porównaniu, do osób które z nich nie korzystają. Mikrobiota jelitowa modyfikuje adipogenezę poprzez działanie na układ endokannabinoidowy.
W badaniu pod kierownictwem Niny L. Cluny zbadano wpływ przewlekłego podania THC na masę ciała oraz mikroflorę jelitową u mysz szczupłych i u tych z wywołaną otyłością. U myszy, którym przewlekle podawano THC, zapobiegano wywołanym przez otyłość zmianom w wybranej mikroflorze jelitowej. THC zmniejszyło przyrost masy ciała oraz przyrost masy tłuszczu, ale tylko u myszy z otyłością.
Przewlekłe leczenie THC zapobiegało wzrostowi masy ciała i otyłości wywołanej nieprawidłową dietą. Zmiany w mikrobiocie jelitowej potencjalnie przyczyniają się do przewlekłego działania THC na masę ciała w przypadku otyłości.
Zmiana mikrobioty jelit poprzez połączenie THC i CBD
Obecnie kombinacja kannabinoidów marihuany, w tym THC i CBD jest stosowana w leczeniu spastyczności mięśni u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym.
Naukowcy z Uniwersytetu Columbii w swoim badaniu wykorzystali mysi model SM, eksperymentalnego autoimmunologicznego zapalenia mózgu i rdzenia (EAE). W ten sposób chcieli zbadać rolę mikroflory jelitowej w łagodzeniu klinicznym objawów paraliżu i zapalenia wywołanego przez kannabinoidy. Leczenie THC i CBD osłabiło EAE i spowodowało znaczny spadek cytokin zapalnych jednocześnie promując indukcje cytokin przeciwzapalnych.
Myszy EAE wykazywały dużą liczbę gatunków bakterii rozkładających mucynę, która została znacznie zmniejszona po leczeniu THC i CBD. Eksperymenty z przenoszeniem materiału kałowego potwierdziły natomiast, że zmiany mikrobiomu za pośrednictwem THC i CBD odgrywają kluczową rolę w osłabianiu EAE. Myszy EAE leczone THC i CBD miały także znacznie wyższy poziom krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych.
Podsumowanie: Wpływ konopi na mikrobiom jelit
Mikrobiom odgrywa tak ważną rolę w zdrowiu człowieka, że często jest nazywany „zapomnianym organem”. Marihuana wpływa na mikrobiom poprzez wspomaganie układu endokannabinoidowego oraz zmniejszenie występowania otyłości. Powyższe badania dowodzą także, że THC oraz CBD wpływają na mikrobiotę osłabiając EAE i tłumiąc zapalenie nerwów poprzez zapobieganie dysbiozie bakteryjnej i promowanie zdrowej mikroflory jelitowej.
Bibliografia:
- https://www.healthline.com/nutrition/gut-microbiome-and-health#TOC_TITLE_HDR_10
- https://www.bmj.com/content/361/bmj.k2179
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4961581/
- https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0144270
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6866665/
UPDATE – Mikrobiota a system endokannabinoidowy – wpływ na funkcję bariery jelitowej i tkankę tłuszczową
Otyłość jest związana z cukrzycą typu 2, insulinoopornością i stanem zapalnym niskiego stopnia. Mikrobiota jelitowa jest obecnie uważana za jeden z najważniejszych czynników środowiskowych wpływających na fizjologię i metabolizm gospodarza. Niedawno, w badaniu przeprowadzonym przez P. D. Cani, zwrócono uwagę na rolę tego „narządu” w powstawaniu insulinooporności i niskiego stopnia stanu zapalnego charakteryzującego otyłość. Wśród mechanizmów badacze wprowadzili nową koncepcję endotoksemii metabolicznej jako czynnika wywołującego stan zapalny niskiego stopnia i związane z nim zaburzenia. Niedawno zidentyfikowano dwa nowe mechanizmy zaangażowane w rozwój przepuszczalności jelit i plastyczności tkanki tłuszczowej. Szczególną uwagę zwrócono na rolę glukagonopodobnego peptydu 2 i układu endokannabinoidowego.
Układ endokannabinoidowy jest układem międzykomórkowym, który przyciągnął uwagę społeczności naukowej ze względu na zainteresowanie celami terapeutycznymi. Wśród głównych powodów badania tego bardzo specyficznego układu można wymienić fakt, że otyłość wiąże się z większym napięciem układu endokannabinoidowego. Biorąc pod uwagę, że otyłość, stan zapalny i układ endokannabinoidowy są ze sobą powiązane, zbadano, czy mikrobiota jelitowa i funkcja bariery jelitowej mogą być powiązane poprzez modulację układu endokannabinoidowego. Stosując akseniczne i konwencjonalne myszy, leczenie dietetyczne, które drastycznie lub selektywnie zmienia skład mikrobioty jelitowej (prebiotyki lub antybiotyki) lub genetyczne zakłócenie interakcji bakterii jelitowych i gospodarza lub genetycznych myszy otyłych i cukrzycowych, badacze odkryli, że w przypadku otyłości, mikrobiota jelitowa kontroluje aktywność układu endokannabinoidowego w okrężnicy i tkance tłuszczowej.
U otyłych myszy (otyłość wywołana dietą lub genetycznie indukowana) układ endokannabinoidowy jest nadmiernie aktywowany w jelicie i tkance tłuszczowej. Co ważne, badacze odkryli, zarówno in vivo, jak i in vitro, że system endokannabinoidowy kontroluje funkcję bariery jelitowej. Wreszcie odkryli również, że mikrobiota jelitowa „oddziałuje” z rozwojem i metabolizmem tkanki tłuszczowej poprzez zakłocenia na poziomie układ endokannabinoidowy – mikrobiota jelitowa.
Co ciekawe, badacze wskazali, że leczenie prebiotykami normalizuje napięcie układu endokannabinoidowego zarówno w jelitach, jak i tkance tłuszczowej. Obserwacje te stwierdzono u genetycznie otyłych myszy oraz z otyłością wywołaną dietą wysokotłuszczową. Rola systemu endokannabinoidowego w kontroli przepuszczalności jelit, endotoksemii metabolicznej i rozwoju masy tłuszczowej staje się jasna.
Bibliografia:
- https://www.healthline.com/nutrition/gut-microbiome-and-health#TOC_TITLE_HDR_10